In 2013 ontstond Flanders’ Bike Valley, een open innovatiecentrum opgericht door vijf bedrijven uit de (wieler)sport: Ridley, Bio-Racer, Lazer, Flanders’ Drive en Voxdale. Intussen is er ook een BikeVille Incubator, die als onderzoeks- en testcentrum fungeert. Het verhaal van de koplopers in het peloton: Marc Hufkens van Flanders’ Bike Valley. 

Windweerstand bij lage snelheid

Fietsproducent Ridley, speedwarefabrikant Bioracer en helmenmaker Lazer investeren samen in hoogtechnologisch onderzoek rond aerodynamica en richtten daarom Flanders’ Bike Valley in Beringen op. Wat het meest in het oog springt, is de realisatie van een windtunnel.

Samen met CEO Bert Celis is voorzitter Marc Hufkens de bezieler van Flanders’ Bike Valley. ‘Ik heb van mijn vijftiende tot mijn zevenentwintigste als amateur aan competitiefietsen gedaan,’ verklapt Marc Hufkens, ‘en ik zit al vijfentwintig jaar in de fiets- en sportartikelenindustrie.’ Van 2010 tot 2014 was hij de rechterhand van Jochim Aerts, CEO van Ridley.

Uitwisseling loont

‘Bij de opening van de nieuwe Ridley-fietsenfabriek in Beringen toonde Jochim Aerts zich heel ambitieus,’ herinnert Marc Hufkens zich levendig. ‘Hij kondigde aan dat hij zelf een windtunnel wilde bouwen. Als CEO van een bedrijf dat technologisch aan de wereldtop staat op het vlak van framebouw en aerodynamica, wist hij waarover hij sprak, maar hoe pak je dat aan en – vooral – is het wel betaalbaar? De enorme investering bleek voor één bedrijf al snel te hoog gegrepen. Maar waarom zou hij zich alleen op fietsen focussen?’

Zowel met het oog op het investeringsvolume als op de bezettingsgraad van zo’n installatie moesten dus meer partijen dan alleen een fietsenbouwer aan boord komen. Met Bioracer en Lazer, toppers in respectievelijk fietskleding en fietshelmen, werden de ideale partners gevonden. ‘Ze dachten allebei dat zij de meeste kennis over aerodynamica in huis hadden,’ gaat Marc Hufkens verder, ‘maar aangezien ze geen rechtstreekse concurrenten van elkaar waren, zeiden ze: waarom niet? Ze leerden al snel heel veel van elkaar!’

1 + 1 = 3

Het was een zware opdracht voor Marc Hufkens om de puzzel in elkaar te passen en de neuzen in dezelfde richting te krijgen. ‘Aanvankelijk waren de partijen voorzichtig, maar door goed en veel met elkaar te praten, kwam het enthousiasme los. We dachten dat de uiteenlopende achtergronden en ervaringswerelden de innovatie zouden vertragen, maar ze bleken zodanig complementair, dat de innovatie daarentegen net versneld werd. Als koepelorganisatie geeft Flanders’ Bike Valley extra ondersteuning aan de stevige positie van de individuele bedrijven.’

Als competentiecentrum bekijkt Flanders’ Bike Valley het fietsen zo breed mogelijk. ‘Open innovatie, vanuit een onafhankelijke positie en zonder exclusiviteiten,’ zo omschrijft Marc Hufkens de doelstelling. ‘Er zijn zes pijlers voor onze projecten: drie omtrent fietsbeleving – bijvoorbeeld via toerisme en recreatie, met het mondiaal unieke Limburgse fietsroutenetwerk – en drie rond productontwerp, procesinnovatie en vermarkting. Die zes pijlers versterken elkaar.’

De windtunnel

Het neusje van de zalm in Flanders’ Bike Valley is de windtunnel die dit voorjaar is geopend. ‘Experimenten rond aerodynamica in windtunnels bestaan al in de aerospace-industrie en in de Formule 1, maar daar gaat het over heel hoge snelheden en veel zwaardere items dan fietsen. Wij wilden de windweerstand testen bij snelheden van 30 à 50 km per uur, hooguit 110 km per uur. Dit kan bij afdalingen van cols, maar ook voor sporten als skiën, schaatsen, bobsleeën, zeilen,… nieuwe perspectieven bieden.’ Kortom, de effecten meten van micro-aerodynamica.

‘In de windtunnel meten we wat er bij beweging gebeurt en brengen we dit in kaart: de luchtlaag wordt opengebroken en sluit zich vervolgens achter het bewegende object, liefst zonder al te veel turbulenties die het object naar achteren zuigen. De onderzoeksresultaten kunnen makers van helmen, fietsen en textiel inspireren om hun producten aan te passen, zodat de lucht zich zonder turbulentie achter het bewegende object kan sluiten. Ondanks alle kapitaalkracht in het alpineskiën bijvoorbeeld staat die sport nog lang niet zo ver dat skipakken binnen de toegestane limieten geoptimaliseerd zijn. Dit is baanbrekend werk.’

Netwerkeconomie

Marc Hufkens maakt zich sterk dat een aantal Belgische sporters in verschillende disciplines internationaal veel hoger zouden scoren – en zelfs in de medailles zouden kunnen vallen, waar ze dat nu niet doen – als die optimalisatie zou gebeuren onder invloed van technologische research. ‘Er is ook het functionele voordeel in de ‘gewone’ maatschappij, buiten de topsport,’ vult Marc Hufkens aan. ‘De reikwijdte van batterijen voor e-bikes of elektrische auto’s zou aanzienlijk kunnen vergroten, als we ze aerodynamisch zouden optimaliseren.’

De tijd dat producenten proberen om met hun eigen ingenieurs alles zelf te ontwikkelen, is definitief voorbij, aldus nog Marc Hufkens. ‘Flanders’ Bike Valley laat zien dat het uitwisselen van expertise in open innovatieprojecten tot een snellere ontwikkeling leidt dan de bedrijven apart ooit zouden kunnen realiseren. Wij zijn als het ware een economisch datingbureau, dat alle betrokkenen een competitieve voorsprong geeft. De toekomst is aan de netwerkeconomie en innovatie is superbelangrijk. Onze unieke visie kan een rolmodel zijn voor stimulerende clustervorming.’

BewarenBewarenBewarenBewaren