Van ‘Toegepast’ spreken wel al lang niet meer, wèl van FORMAT. Een nieuwe generatie beeldenstormers wordt traditiegetrouw door Z33 zorgvuldig geselecteerd, begeleid en klaargestoomd. Editie 2020 is/was speciaal, want de normale gang van FORMAT werd in covid-19 bijna een zwanenzang. Doch: re-Format. Heleen Sintobin, Irene Stracuzzi, Oksana Savchuk, Pauline Agustoni & Satomi Minoshima, Rachel Hansoul en Studiocalh (Lauriane Heim and Colette Aliman), ziedaar de nieuwe laureaten met een kritische kijk op de tijd. Clickbait voor de geest, want re-Format mikt op 6 februari 2021, met een groepsshow in Z33. Toegepast en het voortschrijdend inzicht of wat een tentoonstelling zonder weerga belooft te worden. 

Hoe kan kritisch denken meer opleveren dan clicks alleen? Het is een van de vraagstukken voor de komende 10 jaar. Die uitdaging aangaan staat pal tegenover de groeiende verwachting om steeds meer en straffere verhalen te vertellen. We hóeven die oneindige scroll van glossy blogs niet op te vullen. We kúnnen eruit breken, met daadkracht!

Dit betekent dat we moeten erkennen dat er grenzen zijn aan ons handelen, onze projecten en onze tijd. Als individu zijn we beperkt in onze vooruitgang. Samenwerking en integratie, daarentegen, maken de vele uren van gefragmenteerd onderzoek betekenisvol.

Na de activistische aanpak van de vorige FORMAT, gaan de laureaten van deze editie vurig voor een doeltreffende manier om onderzoek te tonen. re-FORMAT gaat minder over gedeelde thema’s en meer over middelen: hoe communiceren we? Op welke manier stellen we ons werk tentoon? Wat is ons verhaal en hoe maken we dat toegankelijk? Hoe kunnen we dingen proberen te begrijpen, hoe kunnen we re-FORMATeren? Tijdens de lockdown hebben de laureaten gedebatteerd en geschreven over de uitdagingen, doelstellingen en voorstelling van design en architectuur. Daarom gebruiken we nu het voorvoegsel: re-.

Grafisch ontwerper Jore Dierckx geeft deze gesprekken en ideeën een plek met de website Deepmind. Het is zijn visuele reactie op de debatten tijdens de lockdown. Het platform groeit naarmate de laureaten hun onderzoek verkennen, bevragen en contextualiseren. Als inhoud verspreiden niet meer is dan een dagelijkse gewoonte, dan verstikken de wereldwijde brandhaarden de volgende generaties. Dit beeld maakt de noodzaak duidelijk om zorgvuldig met taal om te gaan: oplettend, samenwerkend, transparant. Zo’n uitspraak lijkt lichtzinnig als er mensen, dieren en hele ecosystemen sterven. Moeten we het niet uitschreeuwen in plaats van zorgvuldig door onze woordenboeken te bladeren?

Maar taal (zowel gesproken als beeld), gedeelde en overgedragen ervaringen, ja, zelfs onze angsten kunnen ons verbinden. Die band zoeken de acht laureaten van re-FORMAT op door middel van ambacht, architectuur, mode, onderzoek, zintuigen en de samenwerking die zo kenmerkend is voor FORMAT, Z33 en hopelijk 2021.

“Het is fantastisch om ergens deel van uit te maken en om onszelf te zien als onderdeel van het begin, het midden en het einde van een strijd. Maar daarnaast is er een gezonde dosis pragmatisme nodig om onze ernst te temperen. Wat de komende tien jaar brengen zal weet niemand, maar wat er in het komende jaar gaat gebeuren is onvermijdelijk onderdeel van die chaos.” – Josh Plough, laureaat