MagazineNieuws

Het wat en waarom van de Milanese designweek

  • Words

    Christophe De Schauvre

Vandaag start het Salone Internazionale del Mobile in Milaan. ‘s Werelds belangrijkste designbeurs transformeert de Noord-Italiaanse stad in een designcircus waarin elk zichzelf respecterend designmerk of designer maar wat graag een nummertje wil opvoeren. Maar waarom zorgt dit jaarlijks event voor zoveel deining? Een inleiding op hét epicentrum van design. 

Anders dan je zou vermoeden ligt de kern van het Salone del Mobile niet in de Milanese binnenstad, wèl net daarbuiten, namelijk in Rho. Daar ligt het beurs- en congrescentrum Fiera Milano: goed voor meer dan 200.000 vierkante meter beursoppervlakte en the place to be voor elk zichzelf respecterend meubelmerk om er hun nieuwste producten te tonen. Voor de 57ste keer zullen er deze week meer dan 2.000 standhouders samentroepen om hun nieuwste meubels én interieur-accessoires te presenteren. Het Salone del Mobile is in wezen een vakbeurs: een professionele markt waar de fabrikanten hun nieuwe collecties aanprijzen aan en select publiek van verdelers, inkopers en winkeliers die daar hun gamma voor komend jaar samenstellen en bestellingen plaatsen. Vaklui dus, want recreatieve bezoekers worden er enkel tijdens het weekend geduld.

DRUKVAT ONDER STOOM

Het belang van de Salone heeft te maken met de lange traditie van de Italiaanse meubelindustrie. Deze concentreert zich in het gebied tussen Milaan en Como en toen de beurs in 1961 voor het eerst werd georganiseerd, draaide het om zelfpromotie. Ook al evolueerde het snel naar een internationaal evenement, de balans liegt er niet om: slechts 30% van de standhouders komt van buiten Italië. Het Italiaans chauvinisme zal die verdeelsleutel overigens niet snel veranderen.

Toch doet dit geen afbreuk aan de mediabelangstelling noch reikwijdte van de Milanese designbeurs. Beschouw het als het grootste feest voor maak-industrie en commercie, met marketing, ophefmakende standen en feestjes allerhande als bindmiddel. De welwillendheid van de hele designsector oefent dan ook een sterke aantrekkingskracht uit op designers die er graag hun voordeel mee doen: nieuwe contacten leiden tot nieuwe samenwerkingen én wie weet nieuwe meubelen en dat herhaalt zich jaarlijks.

Deze elkaar versterkende (design)krachten hebben door de jaren een mechanisme in de hand gewerkt die door het beurs- en congrescentrum Fiera Milano niet langer ingedamd kon worden. Beursstanden moesten groter en grootser; ruimte wordt bijgevolg schaars en de prijzen swingen de pan uit. Slimme en toonaangevende bedrijven zoals de Italiaanse bedrijven genre Moroso, Kartell, Alias, Flos weken al uit naar de binnenstad en dat kon de beursorganisator COSMIT niet zomaar laten passeren. Daarom organiseren ze sinds 1998 gelijktijdig met de vakbeurs een veelvoud aan evenementen en tentoonstellingen onder de noemer SaloneSatellite. En nog steeds lijkt er geen bovengrens te komen aan het uitdijende succes van het jaarlijkse designtreffen: toenemende marketingbudgetten en grotere media-aandacht – wat zijn de trends, de nieuwigheden – versterken het jaarlijkse opbod in de designindustrie. Terwijl de vakbeurs tijdens die ene week 300.000 bezoekers trekt, loopt dat aandeel voor de stad op tot een half miljoen mensen in een stad van 1,3 miljoen inwoners.

Wat we zonet nog omschreven als een feest voor maak-industrie en commercie houdt tegenwoordig de hele stad in de ban. Milaan is tijdens de Salone veeleer een extravagant designcircus waarin men elkaar overtroeven wil met de meest opvallende acts, de meest spraakmakende spektakelstukken en de lijn tussen meubels en vakbeurs is verworden tot een slappe koord waarop geen merk nog het evenwicht weet te bewaren. Dé trends, dé nieuwigheden… die vind je nog wel op de beurs, maar daar staan de commerciële, marktrijpe resultaten van maandenlange ontwikkeling. De installaties en presentaties in de binnenstad houden geen rekening met wat marktklaar of verkoopbaar is, het gaat om etaleren, inspireren, innoveren en daarbij worden kosten nog moeite gespaard. En daar doet de lokale middenstand haar voordeel mee. De inventiviteit om op te vallen leidt soms tot gekke taferelen: ijssalons of autogarages worden tijdelijk overgenomen door een designmerk of groep ontwerpers, leegstaande winkelgalerijen worden omgebouwd, het Nederlandse label Droog presenteerde zelfs ooit onder de noemer ‘screw me’ in een ouderwetse doe-het-zelfzaak, designer Maarten Baas palmde ooit zelfs een banaal appartement in…

INSTALATIA NERVOSA

De jaarlijkse designweek is het meubel al lang voorbij, ook al blijft het beurs- en congresgebouw vaklui bekoren, altijd zullen ze hun bezoek koppelen aan een inspiratiesafari doorheen Milanese wijken Tortona (de Franse merken), Brera (Italiaanse merken) en Lambrate (gerund door Nederlanders en Scandinaven). Niet alleen omdat daar heler generaties (aanstormende) designers eigen presentaties organiseren, al dan niet gesteund door hun respectievelijke designhogescholen, ook multinationals die ver van het meubel staan, verrassen er graag met opgemerkte installaties. De voorbije jaren hebben merken als het Amerikaanse Nike, het Japanse mulitmedia-concern Sony, H&M’s minimalistische modebroertje Coss en het ook al Zweedse Ikea kosten noch moeite gespaard om iets ophefmakends neer te zetten. Talk of the town worden in Milaan is dan ook het hoogste doel; want wat zich rondbazuint in de stad zal de wereld beheersen via sociale media, designblogs en -vlogs én met wat meeval ook de klassieke media.

Eén week lang vormt Milaan een megafoon voor al wat trendy is en je daarna nog maandenlang om de oren zal zoemen. De duizenden bezoekers die speciaal voor de designweek de stad aandoen worden er prompt besmet met instalatia nervosa, een aan FOMO-verwante nervositeit rond designinstallaties. Want, Fomo of fear of missing out, is de angst om iets belangrijks of leuks te missen en de hoogste besmettingsgraad riskeer je in Bar Basso in de Viale Abruzzi. Er zijn tientallen cocktailbars in Milaan die hipper en beter zijn, maar Bar Basso geldt als de bakermat van de Negroni Sbagliato en is een instituut ook in het designwereldje. Nergens anders zal je in Milaan een hogere concentratie aan gezaghebbende designers en vaklui aantreffen dan daar. Mocht er tijdens de designweek ‘s avonds een bom vallen op het terras aan Bar Basso, dan is een groot deel van het internationale designergild weggevaagd van de Franse broertjes Bouroullec tot Jasper Morrisson, James Irvine en Tom Dixon of onze eigenste Bram Boo. Die laatste heeft niet voor niets ooit een salontafeltje bij Indera uitgebracht naar de naam Barbasso. Een drankje besteld krijgen duurt er een eeuwigheid, naar toilet gaan nog langer, maar de nachtwinkels en de groenperken aan de Viale Abruzzi zijn daarom misschien wel de allergrootste winnaars van het Salone del Mobile.

Heleen Van Loon is in Milaan ter ondersteuning van de presentatie School Of Time en stuurt dagelijks een persoonlijke relaas van haar tijd in Milaan.

Day 7 @Milan.design.week

De laatste dag in Alcova. Om 10u30 staat er al een lange rij klaar. Een meisje zegt me dat ze gisteren een uur heeft aangeschoven en toen ging het dicht om 18u30. Nu staat ze er opnieuw. De aanhouder wint. Een Nederlandse…

Lees Meer

Day 6 @Milan.design.week

Gelukkig miste Jon Stam zijn vliegtuig vrijdagavond (overbooked) waardoor hij ons deze ochtend nog kon helpen opstarten; want de rij voor de poort wordt elke dag langer en langer. Zoals verwacht zijn het vandaag veel Italianen: van geïnteresseerde liefhebbers tot families met…

Lees Meer

Day 5 @Milan.design.week

De straat waar ons appartement ligt – de Via dei Transiti – is deze ochtend veranderd in een versmarkt, die wat charmante Italiaanse taferelen oplevert. Om 11u start bij Z33 een DESIS Philosophy Talk, gehost door Virginia Tassinari, met Jon Stam, Tamar…

Lees Meer

Day 4 @Milan.design.week

Om 8u ‘s morgens staan we klaar aan Alcova, want we hebben een afspraak met de cateraar die overigens netjes op tijd is. Er is wat op til natuurlijk. Vandaag brengt de raad van bestuur van Z33, samen met minister van Cultuur Sven…

Lees Meer

Day 3 @Milan.design.week

Na de drukke aanvang is er eindelijk een voormiddag vrij, dus is er even tijd om enkele van de 15 must sees volgens DEZEEN te checken. Van metro San Babila wandelen we door het ‘verlichtingsstraatje’ – Corso Monforte met Flos en Artemide…

Lees Meer

Day 2 @Milan.design.week

Op een boogscheut van onze presentatie ligt onze verblijfplaats. Het appartement ligt in de ‘Via dei Transiti’.  Geen betere uitvalsbasis voor het Z33-team dan de Transitiestraat, toch? We nemen ontbijt op het terras – zelfgemaakt en gezond – en  typen tegelijk nog…

Lees Meer