Susan Yelavich, Parsons, The New School of Design, New York, VS

Ooit dacht men dat bewijs geloofwaardigheid gaf aan voorstellen en argumenten. Bewijsstukken – zowel gedachtes als fysieke artefacten – werden verzameld en opgesteld voor onderzoek. Bewijs was iets dat gedeeld werd. Het trok de aandacht van alle deelnemers. Echter, in de hedendaagse sociale en politieke cultuur is het verzet besmet door de spelshowmentaliteit, door een cultuur van Facebook- en Twitter-‘vind-ik-leuks’ en door zogenaamde reality-tv-programma’s. (Een onomstotelijk bewijs kwam er bijvoorbeeld na de Brexit-stemming, toen burgers toegaven dat ze dachten dat hun stem geen gevolgen zou hebben; zie het artikel in The Daily Telegraph hierover op: ‘I’m full of regret’ – extraordinary moment Brexit voter changes her mind).

In de politieke arena wordt nadrukkelijk prat gegaan op dezelfde minachting voor bewijs – op het moment van dit schrijven doet de Republikeinse Presidentskandidaat in Amerika, Donald J. Trump dit op meest flagrante manier. Verklarende statements hebben het bewijs volledig uit de context getrokken. Uiteraard hebben volksleiders doorheen de geschiedenis maar al te vaak geprobeerd om bewijs te onderdrukken, maar wat vandaag anders is, is dat bewijs veel gemakkelijker te vinden is, en toch wordt het volledig ontdaan van betekenis door tautologische luchtbellen. Zoals de blogger Killjoyfeminists schrijft over bewijs in de context van racisme en seksisme:

Het doet er niet toe hoeveel bewijs je hebt, hoeveel documenten, communicaties, ontmoetingen … Wat je hebt wordt als onvoldoende beschouwd. … Mijn stelling is simpel: het bewijs dat we hebben van racisme en seksisme wordt als onvoldoende beschouwd vanwege racisme en seksisme.

Deze situatie leidt tot meerdere problemen voor designers, waarvan ik er hier slechts vier zal bespreken.

Ontwerpprobleem I: Insulariteit 

Bewijs, ooit bedoeld om vooroordelen en veronderstellingen te verminderen en verzachten, wordt alleen nog vertrouwd als het dat vooroordeel of die veronderstelling bevestigt. Het ontwerpprobleem in kwestie is er een van ‘ont-anderen‘, van het bepalen van het equivalent van gedemilitariseerde zones (zoals Conflict Kitchen in Pittsburgh), of om ruimte te creëren voor Truth and Reconciliation-forums (zoals die in Ierland na de Problemen in Zuid-Afrika na Apartheid).

Ontwerpprobleem II: Tijd 

Het onderzoeken van bewijs is zoals het bestuderen van iemands geweten en vereist een investering van tijd die door het toedoen van technologie opgesplitst is. Deze technologieën zijn grotendeels ontworpen met een enkel doel: snelheid – de vijand van reflectie. Hier is design medeplichtig aan de creatie van de grotere culturele toestand die het onderzoek van bewijs niet bevordert. (Gelukkig zijn er steeds meer designers die werken om onze overstimulatie te verminderen, zoals de conceptcel van Alter Ego Architects die de gewoonte om te multitasken verwerpt door alle apps die afleiding veroorzaken te elimineren, en talloze anderen die hun inspiratie opdoen bij bewegingen zoals Slow Food.)

Ontwerpprobleem III: Valse tijdseconomieën

Designers die sociale verandering willen beïnvloeden, of sociale innovatie willen stimuleren (maar niet controleren) moeten werken met de misdeelde tijdsvoorwaarde van Probleem II. Het is waarschijnlijk dat ze op de lediging van de betekenis van ‘bewijs’ stuiten in de zoektocht naar financiering om hun initiatieven te steunen. Bewijs dat gebaseerd is op filantropie baseert beslissingen in toenemende mate op bewijs van succes op korte termijn, veel kortere termijnen dan om het even welke andere projecten op het gebied van bedrijfsonderzoek en -ontwikkeling. Bewijs van succes en mislukking wordt vervormd bij beoordelingsprocessen op korte termijn. Het ontwerpprobleem is om strategieën te vinden om hun werk voor te leggen via verhalen die de waarde van onvolledigheid vieren, in plaats van keurig statistisch bewijs dat enkel dient om ervoor te zorgen dat de investering in het sociale een meetbaar ROI (rendement op investering) heeft.

Probleem IV: Herconfiguratie van ‘op bewijs gebaseerd ontwerp’

Op bewijs gebaseerd ontwerp is een vakterm geworden in de gezondheidszorg. Het ging uit van de ervaringen van patiënten, dokters en verpleegsters om de ziekenhuisruimtes te herconfigureren in welzijnsruimtes. (Het was bijvoorbeeld aangetoond dat landschappen de hersteltijden van de patiënten versnellen. Dit bewijs vormde het ontwerpargument voor vensters en groene ruimtes om tot meer dan een louter esthetische voorkeur.) De uitdaging voor designers is om ervaringsverhalen uit te lokken en deze te gebruiken om voostellen te maken die gemeenschappen kunnen toekennen als bewijs/bewijzen van mogelijkheid.

Dit artikel is deel 02 van

Design als de creatie van een betekenis

01

Gemeenschap (als een ruimte van mogelijkheden)

Vorige

03

Familie

Volgende